Het kabinet heeft besloten om de Zuiderzeelijn te schrappen, omdat deze niet rendabel zou zijn. Die spoorlijn had Friesland en Groningen, via Lelystad en Almere, met de noordelijke Randstad moeten verbinden. Twee miljard euro zou dat maar liefst gekost hebben, ruimschoots de waarde van het spoorbaanijzer dat nu wordt uitgespaard om andere goederen – zoals bijvoorbeeld auto’s – van te kunnen maken.

Ik woon in een van de noordelijke provincies en ik ben faliekant tegen die Zuiderzeelijn. Die negen jaar studie om de rendabiliteit van de Zuiderzeelijn te onderzoeken, was helemaal niet nodig geweest. Een blik in de historische atlas van Nederland zou voldoende zijn geweest om te zien dat de Zuiderzeelijn gewerkt zou hebben als een rietje tussen een zee en een woestijn.

Al vanaf de vroege middeleeuwen hebben de economische en ook culturele ontwikkeling van het noordoosten van Nederland een heel ander verloop gekend dan die van de rest van Nederland. Ga maar na: terwijl in het westen en zuiden van Nederland de ambachtsgilden al floreerden en hoogstaande literatuur werd geproduceerd, gooiden ze in diezelfde tijd in Drenthe nog toekomstige veenlijken in het moeras en baden ze er – mondeling – tot Wodan.

In alle andere geïndustrialiseerde landen, geen enkele uitgezonderd, tref je vergelijkbare en soms nog veel grotere verschillen aan. Vlaanderen versus Wallonië, Nordrhein-Westfalen versus Mecklenburg-Vorpommern, Italia Settentrionale versus Italia Meridionale – nergens is de welvaart gelijkmatig uitgesmeerd. Het zijn verschillen die zich door tal van oorzaken, zoals vruchtbaarheid van de grond, politiek klimaat, nabijheid van handelsroutes, en gedurende vele eeuwen hebben opgehoopt. Die trek je niet even recht met een peperduur spoorlijntje.

In de jaren zestig en zeventig is – in het kader van de ‘vooruitgang’ – ook al een poging gedaan om het Noorden tot economische grootmacht te verheffen. Tientallen miljoenen werden geïnvesteerd in de ontwikkeling van Delfzijl en omgeving. Delfzijl zou een wereldhaven worden à la Rotterdam waarvoor grote industrieën in de rij zouden staan. Het enige wat het allemaal heeft opgeleverd, zijn uitgestrekte, opgespoten vlaktes, al tientallen jaren braakliggend, op plaatsen waar vroeger prachtige oude dorpjes lagen als Oterdum, Weiwerd en Heveskes.

Het voornaamste dat met een Zuiderzeelijn bereikt zou worden, zijn hordes Westerlingen die naar het Noorden zouden verkassen om in het Westen te blijven werken. Die dacht ik nou net achter me te hebben gelaten.